Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Awatar użytkownika
Adinfo
Drukarz
Postów w temacie: 22
Posty: 1096
Rejestracja: 15 lis 2018, 12:54
Lokalizacja: śląsk
Drukarka: 2xDelta, MD-16, X1
x 248
Kontakt:

Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: Adinfo »

Od jakiegoś czasu zabierałem się za doposażenie w sprzęt/akcesoria do lutowania/rozlutowania ale raczej pół amatorsko niż profesjonalnie, dlatego nie celuję w drogi sprzęt.

Chciałem podpytać specjalistów obeznanych w temacie - co byście doradzili w tej kwestii i w samych sprawach lutowania/demontażu elementów.

Z osprzętu na ten moment - zaopatrzyłem/czekam/lub robię przymiarki na to co niżej:

1) Odsysacz elektryczny ZD-211 (kupiony ze dwa lata temu)
https://allegro.pl/oferta/odsysacz-elek ... 7375769448
Za te pieniądze nic lepszego nie znajdziemy, w jego przypadku do pełnego luksusu brakuje tylko pompki/mechanizmu, który sam będzie cofał tłok po pobraniu cyny.

Zastanawiam się do zakupu czegoś takiego jak ZD-915: http://www.krzytronik.pl/stacja-rozluto ... -p-34.html
niestety w tej cenie już jej nie kupimy, trzeba liczyć 100zł drożej, a to już sporo niż byłbym w stanie dać na ten moment.

ewentualnie kompromisem wydaje się to cudo (czytałem uwagi, że ktoś to wstępnie przesmarował smarem silikonowym i jest dobrze), rozlutownica z pompką automatyczną 30W:
https://pl.aliexpress.com/item/4000982636235.html
https://pl.aliexpress.com/item/33036565633.html
zastanawiam się czy będzie to lepsze niż ZD-211, które posiadam.

2) Mikroskop Mustool G1200 12MP (około 218zł)
https://pl.aliexpress.com/item/1005001325945006.html
Pozytywy:
- dobra jakość obrazu na zintegrowanym wyświetlaczu,
- elektronicznie nie mam uwag do tego mikroskopu,
- nie testowałem jeszcze nagrywania na karcie SD, którą można do niego włożyć,
- możliwość podpięcia przez USB do komputera (u mnie Windows 10),
- spory zakres regulacji (odległości/powiększenia) od obserwowanego obiektu,
- moja wersja nie ma wbudowanej baterii tylko dołączony zasilacz z microUSB,
- regulacja podświetlenia LED.

Negatywy:
- niestety 12MP o jakich piszą nie dot. użycia kamery przez USB - wtedy mamy do dyspozycji tylko 0.9MP,
- przez USB nie ma możliwości ustawienia takiej jasności jak na zintegrowanym wyświetlaczu, przez co obraz jest dużo dużo ciemniejszy mimo włączonego podświetlenia LED, problem udało mi się jedynie obejść tymczasowo podpinając obraz z kamery w OBS Studio i nakładając odpowiednie filtry, nie działają zintegrowane regulacje kamery, który powinny rozwiązać problem jasności obrazu - testowałem 5 różnych programów do tego celu bez skutku,
- regulacja ostrości plastikowym pokrętłem moim zdaniem lekko się przycina - przypuszczam, że systarczy przesmarować te elementy odpowiednim smarem aby rozwiązać problem płynnego działania pokrętła,
- załączony statyw/stojak nie ma możliwości zapięcia płytek PCB oraz jest zbyt mały aby obserwować/lutować coś większego - nie da się pracować na elementach SMD które sa po środku płytki PCB bo będzie wadziło ramię mikroskopu,

Z przeróbek i poprawek jak pisałem w uwagach - wymiana/dorobienie innej większej podsatwy + trzymacza PCB do płytek oraz przesmarowanie regulacji ostrości.

3) Stacja lutownicza (bez hotair, 6 grotów T12 w zestawie, około 181zł): KSGER-T12, zobaczymy jak przyjdzie, czekam na dostawę:
https://www.aliexpress.com/item/KSGER-T ... 57770.html
- dwie osoby mi ją poleciły i są zadowolone.

4) HotAir 8858J 700W z dodatkową grzałką w zapasie:
https://pl.aliexpress.com/item/4000525251154.html
koszt 93zł, czekam na dostawę, zobaczę jak przyjdzie co to jest warte.

5) w planie mam zrobienie czegoś takiego jak w linku aby nie męczyć zbyt mocno HotAir:
tzw. grzany stół aby mieć wspomaganie przy lutowaniu/rozltowaniu - szczególnie przydatne jak dla mnie jeżeli masa/GND pokrywa sporą część PCB i temperatura grota lutownicy szybko spada, albo przy wylucie elementów THT w celu łatwiejszego/szybszego ich usunięcia bez "mordowania się"
https://www.banggood.com/Kaisi-812-7inc ... 43786.html
powinien wystarczyć zwykły grzany stół co mam na stanie - 220x220mm podpięty pod mosfet z regulacją temperatury aby ją utrzymywać na zadanym poziomie - do tego na pewno przydał by się jakiś prosty regulator z czujnikiem/miejscem podpięcia termistora - może coś doradzicie co kupić aby to zrealizować.

6) Miernik/tester elementów MEGA 328 (posiadam od pewnego czasu):
https://pl.aliexpress.com/item/32794921075.html

7) Materiały jakie posiadam jeszcze:
- Topnik RF800 100ml:
https://allegro.pl/oferta/topnik-rf-800 ... 7213130905

- Topnik w żelu RMA 223 oryginał 10cc (2 tubki) - docisk/rączkę do wyciskania bedę drukował 3D:
https://allegro.pl/oferta/topnik-flux-w ... 7181640053

- zapasy plecionki miedzianej,

- cyna 0.25mm do lutowania SMD.

Zakres tego co robię i planuję:
- rozlutowywanie elementów THT ze starych płyt PCB (bez uszkodzenia sprawnych),
- wymiana elementów THT i SMD w razie uszkodzenia elementu,

Z doświadczenia:
- klasyczną lutownicą grotową zlutowałem w technologii przewlekanej THT kilka projektów i działają,
- wymieniłem kilkanaście podstawek THT metodą chałupniczą z plecionką w ręce po kawałku,
- rozlutowałem kilka/naście telewizorów Elektron, Rubin itp. :mrgreen:
- jak padł tranzystor/mosfet w delcie wymieniłem to też grotówką - o dziwo działa xd

Na tym etapie miałbym do Was (do tych obeznanych w temacie) parę pytań na początek:
  1. w przypadku tego co posiadam/zamówiłem jakie są rozsądne/optymalne temperatury lutowania stacją lutowniczą elementów SMD z wykorzystaniem np. cyny 0.25 oraz topnika,
  2. jakie groty najczęściej Wam się przydają - w jakim przypadku "jeden" będzie lepszy niż "drugi" - chodzi o typ/kształt końcówki,
  3. jak sobie radzić przy lutowaniu elementów gdzie przy punkcie lutowniczym jest spora powierzchnia masy/GND, która odbiera ciepło utrudniając skuteczne przylutowanie elementu,
  4. czy podgrzewanie PCB w miejscu demontażu elementów THT np. do 100 stopni może ułatwić ich wylutowanie przy pracy z odsysarką cyny,
  5. jak sobie radzić aby przy układach scalonych SMD aby równo rozkładać cynę na wszystkie nóżki - czy są na to jakieś sprawdzone sposoby i zalecenia,
  6. jakie są sposoby aby ułatwić sobie układanie elementów SMD aby nie uciekały/układać je równo na padach lutowniczych - nie chodzi mi o lutowanie HotAirem za pomocą pasty - ten etap to dla mnie za wcześnie,
  7. jak wylutować układy SMD bez ich zniszczenia - jakie sa na to sposoby, mam do dyspozycji pożyczoną końcówkę podobną do tej https://diolut.pl/dysza-hotair-do-sop-m ... -2116.html
tym samym skończę na teraz na punkcie "G" :shout:
kolejne pytania na pewno się "zrodzą" :mrgreen:
Anycubic Delta Linear Plus
Prusa i3 Beer 0% Upgrade viewtopic.php?f=34&t=6395&p=106894#p106887
Awatar użytkownika
cyfron
Postów w temacie: 10
Posty: 1419
Rejestracja: 30 sty 2019, 09:28
Drukarka: U30, SP Pro, UM2+
x 365

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: cyfron »

Ad. 1 - mam ZD-211 - jakoś daje radę, pompki nie używałem
Ad. 3 - mam i polecam
Ad. 5 - Nie wiem jak długo wytrzyma taki stół DIY przy temp. rzędu 200-250stC. Rozmontowywanie na czymś takim jest OK, jeżeli chodzi o montaż to PCB trzeba przygotować jak do pieca.
Ad .6 - Ta wersja jest lepsza, trzeba tylko wymienić gniazdo akumulatora na Li-Ion 18650, ogólnie przydatna rzecz, zwłaszcza do badania konmdensatorów
Awatar użytkownika
Adinfo
Drukarz
Postów w temacie: 22
Posty: 1096
Rejestracja: 15 lis 2018, 12:54
Lokalizacja: śląsk
Drukarka: 2xDelta, MD-16, X1
x 248
Kontakt:

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: Adinfo »

cyfron pisze:Ad. 5 - Nie wiem jak długo wytrzyma taki stół DIY przy temp. rzędu 200-250stC. Rozmontowywanie na czymś takim jest OK, jeżeli chodzi o montaż to PCB trzeba przygotować jak do pieca.konmdensatorów
To ma być raczej na zasadzie nagrzania stołu do 100-120 stopni i tym samym PCB położone na nim też się powinno nagrzać - pomyślałem, że to może być skuteczniejsze niż grzanie miejscowe HotAir. Ewentualne rozlutowywanie/lutowanie i dodatkowe grzanie hotem to tylko od góry, tak, że stół nie powinien na tym ucierpieć, ale to tylko teoria bo w praktyce czy taki stół w moim przypadku zda egzamin to zobaczę - muszę poczytać i pooglądać trochę filmów na YT. No i w grę niestety wchodzi też jednak ryzyko przepięcia elektrostatycznego itp. przy położonej płycie na tym stole w takiej wersji jak jest.
Anycubic Delta Linear Plus
Prusa i3 Beer 0% Upgrade viewtopic.php?f=34&t=6395&p=106894#p106887
Awatar użytkownika
cyfron
Postów w temacie: 10
Posty: 1419
Rejestracja: 30 sty 2019, 09:28
Drukarka: U30, SP Pro, UM2+
x 365

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: cyfron »

Ad. a - takie same jak dla każdej innej cyny o tym składzie, zwykle 230-250stC
Ad. b - kopyto do większych elementów i szpilka 0.8mm do precyzyjnych elementów. Zwykle 2-3 groty wystarczają.
Ad. c - wziąć grubszy grot o większej bezwładności cieplnej, jak zmienisz lutownicę, to groty T12 grzałkę mają przy końcu grota i zdecydowanie lepiej sobie radzą w takich sytuacjach w porównaniu do lutownic z grzałką w kolbie.
Ad. d - nie, musisz podgrzać powyżej temp. topnienia cyny, wtedy nie potrzebujesz lutownicy
Ad. f - nakładasz cynę na jedno pole, przyciskasz element pęsetą, "chwytasz" cyną nóżkę. Na YT jest sporo poradników na ten temat jak lutować ręcznie SMD.
Ad. g - nie mam Hotaira i proste elementy wylutowuję: najpierw ile się da odsysacz, później plecionka - same ładnie odchodzą. Jeżeli elementy są montowane w fabryce cyną bezołowiową, to najpierw dokładam swojej cyny z ołowiem, wtedy łatwiej usuwać. Cyna bezołowiowa jest wredna.
Ostatnio zmieniony 21 sty 2021, 13:54 przez cyfron, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
@GUTEK@
Drukarz
Postów w temacie: 5
Posty: 1171
Rejestracja: 02 lip 2018, 21:45
Lokalizacja: Gliwice
Drukarka: FF Dreamer, CR-10
x 773
Kontakt:

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: @GUTEK@ »

Tak jak pisałem na czacie, 120C guzik daje. Szukaj jakiejś nagrzewnicy PCB o temp minimum 200C.
Serio, to wyrzucone pieniądze. To jest tylko do zmiękczenia kleju w telefonach. Kleje typu T-8000 przy tych temperatura zmięknął.
cyfron
Awatar użytkownika
cyfron
Postów w temacie: 10
Posty: 1419
Rejestracja: 30 sty 2019, 09:28
Drukarka: U30, SP Pro, UM2+
x 365

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: cyfron »

Jeżeli chcesz grzany stół do lutowania, to tylko coś w tym stylu:
https://diolut.pl/stacja-lutownicza-bga ... 21372.html

wtedy ma to sens.
Awatar użytkownika
Adinfo
Drukarz
Postów w temacie: 22
Posty: 1096
Rejestracja: 15 lis 2018, 12:54
Lokalizacja: śląsk
Drukarka: 2xDelta, MD-16, X1
x 248
Kontakt:

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: Adinfo »

@GUTEK@ pisze:Tak jak pisałem na czacie, 120C guzik daje. Szukaj jakiejś nagrzewnicy PCB o temp minimum 200C. Serio, to wyrzucone pieniądze. To jest tylko do zmiękczenia kleju w telefonach. Kleje typu T-8000 przy tych temperatura zmięknął.
No to mam odpowiedź - ten temat odpuszczam całkowicie w takim razie.
cyfron pisze:Jeżeli chcesz grzany stół do lutowania, to tylko coś w tym stylu: https://diolut.pl/stacja-lutownicza-bga ... 21372.html wtedy ma to sens.
Tak - widziałem to. Zgodnie z tym co napisał też GUTEK - odpuszczam.

W takim wypadku pozostanie mi pytanie z tych co wymieniłem na koniec 1 postu - jak sobie radzić z takimi toporniejszymi PCB gdzie trudno jest samym grotem stacji rozgrzać na tyle miejsce otworu w PCB gdzie siedzi element bo ciepło jest odbierane przez tą wszechobecną masę/GND - co utrudnia demontaż elementów. Czy wtedy po prostu grzejecie to Hotem dłużej + ew. zabezpieczenie elementów sąsiednich?
Anycubic Delta Linear Plus
Prusa i3 Beer 0% Upgrade viewtopic.php?f=34&t=6395&p=106894#p106887
Awatar użytkownika
@GUTEK@
Drukarz
Postów w temacie: 5
Posty: 1171
Rejestracja: 02 lip 2018, 21:45
Lokalizacja: Gliwice
Drukarka: FF Dreamer, CR-10
x 773
Kontakt:

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: @GUTEK@ »

Zabezpieczyć sąsiednie elementy możesz taśmą kaptonową.
Co do rozgrzania miejsc z masą to np. w przypadku zasilaczy ATX ja sobie radzę dokładając druga lutownicę i tak grzeje na raz transformatorówką i kolbową. Fakt przydaje się do tego ktoś do pomocy.

Ta stacja z podgrzewaczem może być niezła, tylko obawiam się, że te 120x120 to może być jednak mało.
Awatar użytkownika
cyfron
Postów w temacie: 10
Posty: 1419
Rejestracja: 30 sty 2019, 09:28
Drukarka: U30, SP Pro, UM2+
x 365

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: cyfron »

To tylko przykład jak ma coś takiego wyglądać. W robocie na serwisie mamy taki stół o polu 250x250 :) - nie mam pojęcia ile kosztował.
mpk
Postów w temacie: 7
Posty: 358
Rejestracja: 27 lis 2019, 00:01
x 100

Re: Lutowanie oraz rozlutowywanie SMD i THT

Post autor: mpk »

jakie są rozsądne/optymalne temperatury lutowania stacją lutowniczą elementów SMD z wykorzystaniem np. cyny 0.25 oraz topnika,
"z kciuka" ~300 na ołów, ~350 na bezołowiową.
w praktyce to będziesz widział jak ci się pracuje i dostosujesz
btw, strasznie cienki drut;)
jakie groty najczęściej Wam się przydają
T12 KU
T12 JL
T12 BCM2
T12 B
mniej więcej w tej kolejności
jak sobie radzić przy lutowaniu elementów gdzie przy punkcie lutowniczym jest spora powierzchnia masy/GND
boost. ksger umie.
jak sobie radzić aby przy układach scalonych SMD aby równo rozkładać cynę na wszystkie nóżki - czy są na to jakieś sprawdzone sposoby i zalecenia,
drag soldering
jakie są sposoby aby ułatwić sobie układanie elementów SMD aby nie uciekały/układać je równo na padach lutowniczych
o tym możnaby długo. zależy od sytuacji.
penseta, czasami przykleję coś fluxem na czas przylutowania pierwszej nogi. grzejąc hotairem na lekko pocynowane pady możesz wykorzystać napięcie powierzchniowe i układ sam się ustawi centralnie.



z niepytanych:
odsysacze są mają plusy dodatnie i plusy ujemne. Nabierzesz wprawy, to plecionką opierdzielisz szybciej niż tym ssakiem.

mikroskop ma być do pracy, czy do weryfikacji efektów? Jak to drugie, to spoko. Jak pierwsze, to polutuj z zamkniętym jednym okiem i zobacz jak ci idzie;)

hot air... sądzę, że lepsze są te z pompą w budzie i wężem, ale i takim da się popracować. Sprawdź tylko jak majfriendy ogarnęły okablowanie, bo takie rzeczy jak 230v do grzałki kablem od słuchawek to standard, a przewód ochronny to często dla nich egzotyka.
Adinfo
ODPOWIEDZ

Wróć do „Sprzęt i narzędzia warsztatowe”