reprapy.pl

Co, myślicie że to już? Że tak nagle, niespodziewanie, po 9 miesiącach wyjdzie on, cały na biało? Otóż nie. Teraz jedynie ofiary zapisane w ichniej spamliście otrzymały marketingowy bełkot o treści:
https://mailchi.mp/simplify3d/simplify3 ... b2ccb7c579
Dla osób nie znających angielskiego bądź tych zwyczajnie ceniących swój czas, przedstawiam mój prosty przekład na nasz:
"będzie tak zajebi*scie że w tym roku się już nie wyrobimy".
et voilà

Wybaczcie za takiego niusa, ale S3D tak "często" wypuszcza jakieś aktualizacje że nawet spam od nich robi za jakiś powiew świeżości


edit.
Nie mnie jednego wzruszyła ta wiadomość: https://forum.simplify3d.com/viewtopic.php?f=8&t=14167

Zakupoona licencja przechodzi na wyzsze wersje?

TDI-CAD pisze:Zakupoona licencja przechodzi na wyzsze wersje?

To taki news z cyklu "nie umarlismy" slabo w sumie

TDI-CAD pisze:Zakupoona licencja przechodzi na wyzsze wersje?

Ponoć ta aktualizacja ma być płatna.
"Ponoć" bo jeśli nowa wersja nie zachwyci to może być ostatnią.

TDI-CAD pisze:Zakupoona licencja przechodzi na wyzsze wersje?

Ma być taniej dla tych co mają poprzednią licencje i ma być darmowy upgrade dla tych który kupili w ciągu jednego roku przed wypuszczenie 5.0.
Jak dla mnie naprawdę lecą ostatnio w kulki. Ludzi się proszą żeby podali jakieś informacje o 5.0, jakieś konkretny co może być, chociaż jakieś szczepki informacji itd. ale kompletnie nic.

I tak lepiej niż z Pathio: https://community.pathio.xyz/c/general-discussion/7

etet100 pisze:I tak lepiej niż z Pathio: https://community.pathio.xyz/c/general-discussion/7

No nie wiem, za Pathio przynajmniej nikt nie zapłacił jeszcze

Dziwnym zbiegiem okoliczności (pewnie lato, wakacje, upały) w ciągu ostatnich paru dni kilka osób - te spoza forum i tak tu skierowałem - pytało mnie czy faktycznie S3D jest warte zakupu.

W związku z tym postanowiłem z premedytacją odkopać ten półtoraroczny (ach ten czas leci!) wątek żeby zwrócić uwagę pytających na obecny stan tego projektu. W skrócie - ostatnia wersja ma ponad 2 lata co sugeruje że projekt jest w dupie. Choć dalej można za niego zapłacić. Nie ma już nawet żadnych nowych obietnic, screenów czy choćby informacji o bajerach jakie są, ekm, planowane. Sami producenci na forum logują się raz w tygodniu albo rzadziej, a ich głównym zadaniem jest usuwanie niewygodnych postów.

Jeśli zaś chodzi o algorytmy, to na dziś nie ma już jakiejś rewelacji: (źródło: https://forum.simplify3d.com/viewtopic. ... &start=100)

W sumie S3D ma już tylko jedną cechę której nie ma u konkurencji: wysoką cenę.
No i warto pamiętać że wraz ze zdychającym projektem pewnego dnia może też zdechnąć jego serwer - co uniemożliwi instalację czy uruchomienie programu (choć wtedy legalne, przynajmniej w PL, stanie się przejście na wersje studencką ale nie o to chodzi).

Jako posiadacz licencji za ktora zaplacilem z wlasnego portfela moge tylko nadminic, że:
* Sam slicer b.podobal mi sie te 3-4 lata temu
* Mial sporo ciekawych ficzerow, które teraz sa zaimplementowane wszedzie
* Dla poczatkujacego wydawalo mi sie jako przejrzysta i latwa konfiguracja (rzecz subiektywna)

Czy kupilbym teraz drugi raz? Absolutnie nie, ale te kilka lat temu byl moim ulubionym slicerem, w dodatku dzialajacym sensownie pod Linuksem.

Chyba jedyna zaleta Simplify to "proste" definiowanie rożnych procesów dla jednego wydruku.
Ale jak ktoś jest ogarnięty to SuperSlicer i wszystkie pochodne Slic3ra są w stanie zrobić prawie to samo stosując modifiery.

A na pewno bardziej "interaktywny" niz wpisywanie w textboxa wysokosci na ktorej dany proces ma sie zalaczyc...

morf pisze:A na pewno bardziej "interaktywny" niz wpisywanie w textboxa wysokosci na ktorej dany proces ma sie zalaczyc...

Akurat dla projektów inżynierskich gdzie wymiary są znane i precyzyjne to akurat jest zaleta a nie wada. Niestety trafienie interaktywnym modifiererm w konkretna wysokość wymaga trochę zabawy.

EDIT: gdyby ktoś rozważał rozstanie się z Simplify i odzyskanie części środków, to rozważę odkupienie licencji.

Dragonn

3 lata i faktycznie jest.

O 2 lata za późno. Szkoda.
Jak dla mnie upgrade za $59 to o min $58 za drogo. Nie po takim czasie. Nie po takim zlaniu wszystkich i zerowych informacjach.

Do tego przeglądając te wszystkie funkcje to jak dla mnie jest tylko jedna funkcja którą inne slicery nie mają w dokładnie tej samej formie już: "
Custom Support Shapes". Cała reszta do nadganianie braków z ostatnich lat a i tak jeszcze brakuje wiele rzeczy które są w innych.

3d Nerd zrobił podsumowanie
https://youtu.be/iU3BAePfHbM

Simplyfy3D to jednak nie moje czasy, ale zastanawiam się nad tymi "adaptive layer heights", bo już kiedyś miałem na nie pomysł i sądziłem, że oni zrobią coś takiego:
...w sensie, że jak mamy łuki, otwory itp w osi Z, to przy krawędziach zmieniamy warstwe na niską by zmienjszyć overhangsy i ogólnie aby wymiar był precyzyjny. A tam gdzie są długie linie płaszczyzny dajemy wysoką warstwe dla szybkiego druku. To by się świetnie sprawdzało we wszelkich technicznych modelach, gdzie zwykle są jakieś otwory gdzie potrzeba dokładności, ale też jest dużo prostopadłych, płaskich powierzchni. Owszem, wada taka, że mamy dodatkowe szwy, co wpłynie na estetykę oraz na wystrzymałość konstrukcji.

Zastanawiałem się nad zrobieniem skryptu do wynikowego gcodu, który będzie przerabiał (przyspieszał wydruki poprzez zamianę na wyższą warstwe w określonych, zadanych warunkach), jak myślicie czy to ma sens ?

roman pisze:Simplyfy3D to jednak nie moje czasy, ale zastanawiam się nad tymi "adaptive layer heights", bo już kiedyś miałem na nie pomysł i sądziłem, że oni zrobią coś takiego:

adaptive-layer-heughts.png

...w sensie, że jak mamy łuki, otwory itp w osi Z, to przy krawędziach zmieniamy warstwe na niską by zmienjszyć overhangsy i ogólnie aby wymiar był precyzyjny. A tam gdzie są długie linie płaszczyzny dajemy wysoką warstwe dla szybkiego druku. To by się świetnie sprawdzało we wszelkich technicznych modelach, gdzie zwykle są jakieś otwory gdzie potrzeba dokładności, ale też jest dużo prostopadłych, płaskich powierzchni. Owszem, wada taka, że mamy dodatkowe szwy, co wpłynie na estetykę oraz na wystrzymałość konstrukcji.

Zastanawiałem się nad zrobieniem skryptu do wynikowego gcodu, który będzie przerabiał (przyspieszał wydruki poprzez zamianę na wyższą warstwe w określonych, zadanych warunkach), jak myślicie czy to ma sens ?

W Curze to też jest, o ile dobrze rozumiem o co Ci chodzi

roman pisze:...w sensie, że jak mamy łuki, otwory itp w osi Z, to przy krawędziach zmieniamy warstwe na niską by zmienjszyć overhangsy i ogólnie aby wymiar był precyzyjny. A tam gdzie są długie linie płaszczyzny dajemy wysoką warstwe dla szybkiego druku. To by się świetnie sprawdzało we wszelkich technicznych modelach, gdzie zwykle są jakieś otwory gdzie potrzeba dokładności, ale też jest dużo prostopadłych, płaskich powierzchni. Owszem, wada taka, że mamy dodatkowe szwy, co wpłynie na estetykę oraz na wystrzymałość konstrukcji.

Od roku jest ta funkcja w PS: https://help.prusa3d.com/article/variab ... ction_1750

Niestety tak jak patrzę na v5 to S3D zebrało do kupy otwartoźródłowe funkcję z innych slicerów, wrzuciło do swojego slicera i koszą za to 200 USD

Nie widzę tam żadnych nowych, innowacyjnych i przede wszystkim ich pomysłów.
Jak ktoś zaczyna przygodę z drukarkami i slicerami to nie warto nawet tego dotykać.

Chodzi o adaptacje wertykalną i horyzontalną jednocześnie. Bo te adaptacyjne teraz to działają tak:
...i chyba wszystkie jednakowo, chyba, że nie mam racji i gdzieś nie widzę jakiś opcji.

@roman
A co ma dokładnie oznaczać adaptacja horyzontalna? Czym to się ma różnić od 'horizontal size compensation / xy compensation'(można to ustawić na danej warstwie lub w zaznaczonym obszarze, ale też po co?)?

Ja tam jak ustawie wymiary to mi np taki otwór w ścianie nie wyjdzie mi tylko u góry i u dołu - powiedzmy 'wertykalnie'

Jemu zupełnie nie o to chodzi. Kompensacja to skalowanie obiektu.

Pomysłem @roman jest zostawienie grubych warstw tam gdzie ma to sens a wszędzie gdzie są jakieś detale od odwzorowania dania małych. Obecnie slicery to mają, ale wysokość warstwy dotyczy całego detalu, a tu jak zrozumiałem chodzi tylko o precyzyjniejszy kawałek przy tym istotnym miejscu. Stąd mowa o kolejnym szwie.

Dla mnie to średnio pomysł ze względu na problemy technicznie z wydrukiem tego (wiele grubości warstw jednocześnie) i pewnie mniejszą wytrzymałość na styku wydruków.

jeszcze na fabryka torze postulowałem, żeby dało sie tam gdzie można dawać 0.3 czy 0m4mm, a tam gdzie widać albo trzeba, żeby było 1/2 czy 1/3, 1/4 warstwy.

JGFTW pisze:

roman pisze:Od roku jest ta funkcja w PS: https://help.prusa3d.com/article/variab ... ction_1750

Od dwóch. Funkcja przeznaczona do robienia ścian "górnych", pochyłych i zamykających, do cześci modelu gdzie są dokładniejsze detale. I to działa świetnie, np ostatnio drukowałem wałek z gwintem na końcu, to wałek poszedł na 0.32 mm a gwintowana część na 0.15 Ale to nie to o co chodziło w propozycji Romana. Tak jak to działa w PS to jeśli miałbyś wielką pionową ścianę z otworami, to warstwy musisz zagęścić w całym modelu na całej wysokości otworu. A z rysunku Romana wynika taki patent, żeby cała ściana była budowana z warstwy powiedzmy 0,3 (również na wysokości otworów) a tylko w okolicach otworu przestawiałoby się np na 0.15 i kładło po dwa razy. Coś jak zamczysko z wielkich kamlotów a wokół okien wstawki z cegiełek.

dziobu pisze:Dla mnie to średnio pomysł ze względu na problemy technicznie z wydrukiem tego (wiele grubości warstw jednocześnie).

Taką funkcjonalność akurat Cura ma dla wypełnienia - można ściany robić normalnie, ale wypełnienie leci np. z podwójną grubością, co daje oszczędność czasu.

SS też to ma, ale nie o tym teraz mowa.

Tak, @Dziubu o to mi chodziło.

Tak sobie myśle, że do tego dochodzi jeszcze problem chłodzenia, bo wyobrażam sobie że zwiększenie gęstości warstw może wystąpić na bardzo małej powierzchni, a to spowoduje drukowanie w zasadzie w miejscu kilku niskich warstw naraz (tak ujmując potocznie). Chyba gra niewarta świeczki

Możesz w miejscu zagęszczenia pierwszą warstwę drukować bez zmian geometrii, ale z obniżoną dyszą i flow. Dopiero od drugiej zrobić separację regionów i osobno ten fragment zagęszczony drukować. I tak na zmianę jeżeli zachowasz całkowity współczynnik podziału dla zagęszczonego obszaru (2:1, 3:1) - wtedy co druga/trzecia warstwa będzie cała, co mechanicznie będzie korzystne.

Tak, myślałem o tym. A jeszcze ciekawiej się robi jak jest kilka obrysów, wtedy można to zastosować naprzemiennie i wyjdzie coś na kształ zamka budowanego z ciegieł jak ktoś wyżej wspominał.

Lukam sobie na forum S3D co tam ludzie o tej nowej wersji piszą. Trochę chyba ją kupiło bo namnożyła się cała masa tematów.
Ot pozycja pierwsza z brzegu:
https://forum.simplify3d.com/viewtopic. ... 865#p62865

Takich "Will the "ironing" feature be a part of further developement of the V5?" jest też sporo. Tak, tego nie ma.

Ogólna opinia: "I’m really starting to regret getting this upgrade."

Przy okazji - zakup v4 dawał możliwość pracy na 2 stanowiskach, v5 to już jedno. Aktualizacja za te 60USD też dotyczy jednego stanowiska.
Przypomnę że obecnie pełna licencja to niemal 200USD. 200! Za program który wciąż oferuje mniej niż darmowa konkurencja, do tego czytając ichnie forum odnoszę wrażenie że to cały czas jest wersja BETA...

Chyba lekka żenada z tego wyszła.

Dobrze ze nie dali dostepu trialowego do v5 bo nikt by nie kupil upgrade

6 lat temu S3D wymiatało i robiło różnicę, inne slicery nie były złe, ale wymagały więcej zabawy (przynajmniej dla mnie jako początkującego), dłużej cięły, etc. Z czasem co raz częściej używałem Cura, bo doszły do niej świetne funkcjonalności, a s3d wyglądało jak by umarło. Teraz patrząc, że chcą ode mnie 60$ za kilka dodatkowych funkcji, którymi już dawno się bawiłem w CURA, to nawet nie wiem czemu miałbym się nad tym zastanawiać.

Czy aby na pewno 6 lat temu? Bo ja zaczynałem zabawę w listopadzie 2017 (czyli 5 lat temu) i wtedy już nikt nie polecał S3D. Wydaje mi się że to był moment gdy darmowa Cura miała niewiele mniej funkcji niż S3D. I to funkcji takich że osoba zaczynająca zabawę z drukarką i tak nie zwracała na nie uwagi.

A wracając do tematu: ten przeskok że wersja 5.0 jest tylko na jedną stacje roboczą to dla mnie wyraźny znak że właśnie zaczęło się dojenie użytkowników-fanatyków.

Faktycznie bardzo słabo wygląda przyjęcie - patrząc po tematach na ich forum, te błędy jakie tam opisują to zgadzam się z Dziobu jest naprawdę żenada.

You can no longer have several instances of S3D running at the same time to different printers and projects. They interfere with each other.

Nie wiem jak was, ale mnie przekonali
... nie kupię

Jednak S3D nie ma już sensu w takiej formie na obecnym rynku. Nie za takie pieniądze i nie za takie funkcje. Nie powinni wychodzić z szafy z v5.

PS Ciekawe czy monotonic infill już dodali? Czy będzie w v6 za 10lat

Pjoter pisze:Czy aby na pewno 6 lat temu? Bo ja zaczynałem zabawę w listopadzie 2017 (czyli 5 lat temu) i wtedy już nikt nie polecał S3D. Wydaje mi się że to był moment gdy darmowa Cura miała niewiele mniej funkcji niż S3D. I to funkcji takich że osoba zaczynająca zabawę z drukarką i tak nie zwracała na nie uwagi.

A wracając do tematu: ten przeskok że wersja 5.0 jest tylko na jedną stacje roboczą to dla mnie wyraźny znak że właśnie zaczęło się dojenie użytkowników-fanatyków.

W licencjach wyświetla mi się creation date 2016-02-27 (ale ten czas leci). Jak kupowałem był bardzo zachwalany, ile w tym było płatnego marketingu to nie wiem, ale z jakości wydruku i ogólnego działania s3d byłem wtedy zadowolony. Choć i tak wtedy jak by kosztował połowę mniej, to byłbym zadowolony bardziej:P

Ciekawe a gdzie był zachwalany? Tutaj na forum czy jakieś fora angielskie? Jakby co nie wątpię w twoja wypowiedź, po prostu jestem ciekaw kto tak namawiał. Wiem że na YT dużo osób zachwalało (i ciągle uzywa). Ale wiadomo jak to z YT - nigdy nie wiesz co jest zachwalaniem za pieniądze pod stolem

Tak na prawdę - prawie wszędzie (*1).
Wielu producentów dorzucało go do swoich drukarek. Jak gdzieś były jakieś bajerzaste projekty to screeny były właśnie z S3D. Filmiki w sieci jak ktoś robi jakieś przekładnie, modele, projekty architektoniczne - S3D. Zresztą wystarczyły 2 minuty z tym programem żeby zrozumieć jak bardzo Cura czy Slic3r były wtedy toporne, wolne i podłe.
Sam używałem Voxelizera (Zmorph), potem próbowałem Cury i Slic3ra - ale dopiero S3D potrafił (wtedy) pociąć w kilka/naście sekund projekty których reszta nie potrafiła nawet podglądnąć, do tego nie robiąc przy tym masy idiotycznych ruchów psujących detal. Dla kogoś kto chciał drukować a nie użerać się z programem S3D był idealnym rozwiązaniem.

Ale to w 2016 (mam licencję z marca).

Obecnie używam SS i S3D (v4). Mimo nowości, postępu, itd w SS nie mogę dojść do ładu z retrakcją żeby była tak idealna jak w S3D.

(*1)
U nas zwyczajowo nie poleca się niczego płatnego skoro można mieć coś "podobnego" za fri. Wtedy też mało kto w ogóle o tym wspominał. Ot taka lokalna kultura

Pjoter pisze:Ciekawe a gdzie był zachwalany? Tutaj na forum czy jakieś fora angielskie? Jakby co nie wątpię w twoja wypowiedź, po prostu jestem ciekaw kto tak namawiał. Wiem że na YT dużo osób zachwalało (i ciągle uzywa). Ale wiadomo jak to z YT - nigdy nie wiesz co jest zachwalaniem za pieniądze pod stolem

Sam bardzo dość długo go używałem zanim przesiadłem się na PrusaSlicer. Zanim PrusaSlicer istniał mało co dorównywało w możliwość grzebania w supportach, teraz malowanie supportów mi wystarczy w PrusaSlicer ale nadal uważam że w nie tak rzadkich przypadkach UI do kontrolowania supportów w S3D było/jest lepsze od rozwiązania PrusaSlicer (głównie możliwość ich auto-wygenerowania a później po prostu usuwania z miejsca gdzie ich nie chcę, zamiast się domyślać w jakich miejscach wpadną auto-generowane których nie chcę żeby je blokować).
Ale tak jak dziobu, raczej go "nie polecałem" bo to jednak duży koszt a nie chcę namawiać kogoś na wydawanie kasy co może później żałować.

dziobu pisze:...Mimo nowości, postępu, itd w SS nie mogę dojść do ładu z retrakcją żeby była tak idealna jak w S3D.

ja to kiedyś analizowałem, wydaje mi się, że tam się rozbiega o poprawnego wipe-a przy retrakcji oraz prawidłowym przejściu na nową warstwe, kiedyś tu nawet o to pytałem, ale już mi się nie chce do tego wracać

Lecą jak burza!
5.1!!!
https://www.simplify3d.com/products/sim ... ase-notes/

Używa ktoś wersji 5? Działa toto sprawnie?

5.1 ciągle tylko ludzie się nabijają na Twitterze. Zbuggowana wersja

Ogólnie to chyba poza paroma wyjątkami wszyscy użytkownicy (łącznie ze mną) się na nich wypieli z powodu tego że wcześniej cały ich development stał a potem doszły opłaty za 5.

Ja jestem jedną z garstki osób, które kupiły upgrade 4->5, jestem po kilku miesięcznej przerwie, wróciłem na wersję 5, do tego momentu wydrukowałem kilka wydruków i moje odczucia względem S3D:

- wciąż to jest stare, dobre S3D, nie było problemu z nawigacją po zakładkach itd. (może dlatego, że realnie widocznych doszło kilka ustawień? :p)
- mam świadomość, że inne slicery może i poszły dalej - drzewiastych supportów dalej nie ma, ale raz, że się przyzwyczaiłem i mam kontrolę nad prawie wszystkim, dwa, że wydruki są ładne bez ustawiania miliona opcji jak np. w Curze.
- Chociaż w sumie supporty dalej są naprawdę dalej fenomelnalne
- Nie mam na co się skarżyć w kontekście bugów itd, mi wszystko śmiga (fakt, nie bawię się w dual extrusion i jakieś inne cuda)
- Jak dostałem popup o upgrade, pomyślałem sobie - oby tylko nie był płatny xD
- Fajnie, że dodali wsparcie dla klippera, jak postawię to na pewno przetestuję tą komunikację.

Ale masz coś co by uzasadniało przejście na v5?

dziobu pisze: ↑14 maja 2023, 01:35 Ale masz coś co by uzasadniało przejście na v5?

Dobre pytanie, jeszcze za krótko używam,

Z takich zauważalnych usprawnień to na pewno slicowanie jest szybsze
Z featuresow zauważyłem auto seam hiding - no coooś tam daje.
Supporty zapowiadają się jeszcze lepsze chociaz jeszcze nie doświadczyłem
W widoku poslicowania jest więcej opcji co ma się wyświetlać i jakoś lepiej jest wyświetlane

Na chwilę obecną mało widocznych rzeczy, ale też malo używałem, za jakiś czas uzupełnię listę jak się pobawię nowymi opcjami typu ironong itp

Aktualizacja po pewnym czasie,

Przebudowałem swoją drukarkę, zrobiłem nowy profil S3D i generalnie od dłuższego czasu walczę z kalibracją i szczerze mówiąc znalazłem rozwiązanie
zmiana slicera

finalny test był tutaj:
https://www.thingiverse.com/thing:5591283
jest sobie taki model na sprawdzenie flow i co robi simplify?
dziwnie jezdzi bez extrudowania drogą, którą wcześniej extrudował co x2 wydłuża wydruk, ale to tam nic

szerokość ścianek:

0,87 0,95 1,01 1,08

rozumiecie to? robicie testowy wydruk na grubość ścianek, a one się różnią o ponad 0,2mm... mózg się przegrzewa jak myśli co tu może być nie tak...

sięgnąłem po prusa slicera, dosłownie domyślne ustawienia, tylko retrakcję z 2mm zrobiłem 1.3mm (orbiter v2)
szerokość wszystkich ścianek jest równa 0,83, dalej nie wiem dlaczego 0,83, ale mniejsza


już nie wspomnę o dosłownie tragicznych rogach w przypadku S3D względem dosłownie bez ustawień prusa slicera.

róg w którym zaczyna się nowa warstwa, tu szew, tam braki filamentu, no kurde dramat, a zaczynałem od świeżego profilu w S3D. w Prusa slicerze praktycznie nie jestem w stanie stwierdzić, gdzie nowa warstwa się zaczynała (taa, robiłem pressure advance itd ;p)


No cóż, S3D is not my friend anymore.

A chcesz sprzedać tego simplify?

Jeszcze się wstrzymam do momentu aż ustabilizuje któryś profil żeby bylo pięknie, przytłacza ilość opcji w prusa slicerze, gdzie w S3D czuje się jak w domu...

SanFable pisze: ↑22 cze 2023, 10:21przytłacza ilość opcji w prusa slicerze, gdzie w S3D czuje się jak w domu...

Miałem ten sam problem. Weź piwo, poświęć pół godziny i przeglądnij te opcje dwa razy; pozmieniaj i zobacz jak to wpłynęło w podglądzie na detal.
Przy robieniu profili tak na prawdę będziesz modyfikował ich kilka, w skrajnym wypadku - temperaturę, długość retrakcji i nadmuch. Resztę oczywiście też możesz, ale zwykle nie musisz. Niemniej fajnie mieć taką możliwość; można sobie tak doklikać te kompensacje i inne bzdury żeby nawet skurczliwy nylon wychodził w punkt, zarówno wymiarami zewnętrznymi jak i wewnętrznymi. S3D na to nie pozwala; zysk z tego że ma niewiele opcji jest raczej średni.

Można też nie przełączać się od razu na Expert, w Simple moim zdaniem wcale nie ma więcej opcji niż w S3D (co najwyżej ma więcej funkcji manipulowania załadowanym modelem, ale one są bardzo przydatne i nie trzeba ich używać jak nie chcemy).